Covid süreci herkesi çok olumsuz etkiledi. Yaklaşık 1 yıldır devam eden bu salgın yaşlı-genç demeden birçok insanın ölümüne neden olduğu kadar, hastalık sonrası dönemde de oldukça ciddi sağlık sorunlarına yol açtı. Bu süreçte, özellikle gebelerin nasıl etkileneceği ve nasıl yönetilmeleri gerektiği de ilk başlarda sorularla dolu idi. Ancak ilerleyen zaman ve biriken bilgi ile, hem gebelerin yönetimi hem de gebelik üzerine salgının olası sonuçları hakkında bilgi sahibi olduk. Özetle şunları söyleyebiliriz;
Gebeler, H1N1 salgınında çok etkilenmiş idi. Bunun asıl sebebi gebelikte bağışıklığın özellikle de hücresel bağışıklık dediğimiz sistemin baskılandığını biliyoruz. Özellikle solunum yolu infeksiyonlarına yatkınlık ve yoğun bakım ihtiyacı malesef gebelikte artmakta. Ancak COVİD-19 süreci, aslında H1N1 süreci gibi çok sıkıntılı geçmedi. Muhtemel nedeni ise maske-mesafe kurallarına gebelerin çok dikkat etmesi olarak açıklanabilir.
Peki, bu virüs bebeğe bulaşır mı? Yapılan çalışmalar bulaşın olabileceğini gösterdi. Hem plasentada hem de fetuste ACE-2 dediğimiz ve mikrobun hücreye girmesine vesile olan reseptörler var. Ancak, biriken bilgiler ışığında, gebeliğe çok zarar vermediğini, altta yatan ciddi hastalığı olmayan gebelerde belirgin sorunlar yaşanmadığını, ilerleyen gebelik haftalarında bebekte gelişme geriliği, erken doğum ve ölüm gibi sorunlara neden olabildiğini ancak bu olasılığın çok olmadığını biliyoruz. Gebelikte ölümler malesef oldu ancak bu bir pandemi süreci ve dünyada 1 milyonda fazla can kaybının olduğu bir dönemden bahsediyoruz.
Yeni doğan döneminde yapılan çalışmalarda, bebeklerde virüse rastlandığı ancak bu süreçte bebeklerin çok da olumsuz etkilenmediğini sevinerek öğrendik. Özellikle emzirme konusu soruluyor, evet emzirme yapılabilir ancak maske ve mesafeye dikkat edilerek.
Özetle, bu hastalık gebelikte karşımıza çıkabilir ve olumsuz sonuçlara neden olabilir. Gebeler beslenmelerine özellikle dikkat etmeli, su içmeli, kilolarına dikkat etmeli ve D vitamini başta olmak üzere takviyelerini almalı, gerekmedikçe kapalı ve kalabalık alanlara kesinlikle girmemeli, gereksiz hastane ziyaretlerinden kaçınmalı, maske-mesafe-hijyen kurallarına özellikle dikkat etmelidir.
Prof. Dr. Emre Pabuçcu
