Tüp bebek tedavisi, doğal yollar ile gebelik elde edilemez ise uygulanan bir yöntemdir. İlk basamak olarak önerilmemekler birlikte kadın yaşı, evlilik süresi, yumurtalık rezervi, sperm durumu ve tüplerin açık olup olmadığı ortaya konulduktan sonra ilk basamakta da önerilebilir. Kısırlık ile doktora başvuran çiftlerin yaklaşık 3’te birinde sorun kadın kaynaklıdır. Yine yaklaşık 3’te 1 erkeklerden kaynaklı kısırlık karşımıza çıkmaktadır. Kalan 3’te 1 olguda ise herhangi bir neden ortaya koyamıyoruz.
Tüp bebek tedavisinde, başarıyı etkileyen en önemli faktör nedir sorusuna ise ‘kadın yaşı’ demek yanlış olmaz. Elbette birçok faktör başarıda etkili ancak bunların arasında yaş en önemlisi. Otuzlu yaşlarda 1 tüp bebek denemesi için canlı bebek elde etme oranı yaklaşık %40-50 iken 40’lı yaşlarda bu oran yaklaşık %10-20’dir.
ICSI yani intrastoplazmik sperm injeksiyonu da adı verilen bu yöntemde yapılan şey; elde edilmiş yumurta içerisine, seçilmiş ve hazırlanmış olan bir adet sperm hücresinin özel bir iğne yardımı ile verilmesidir. Özellikle sperm sayısı oldukça az olan veya hiç olmayıp TESE adı verilen testis dokusundan biyopsi yardımı ile alınmış spermler varlığında kullanılmaktadır. Ancak günümüzde, standart tüp bebek tedavisinin bir parçası haline gelmiştir.
Transfer işlemi, hazırlanan ve seçilen en kaliteli embriyonun veya birden fazla embriyonun ultrason eşliğinde özel bir kateter kullanılarak rahim içerisine yerleştirilmesini içerir. Bu işlem sırasında veya sonrasında ağrı beklenmez.
Embriyo, sperm veya yumurta dondurma işlemi, vitrifikasyon adı verilen aniden çok düşük ısılara maruz bırakılan dokuların hızlıca dondurulması prensibine dayanmaktadır. Bu işlem ile dondurulan dokularda hasar en az olmakta ve çözüldükten sonra canlı kalma oranları artmaktadır. Bu teknoloji ile tüp bebek tedavisinde yeni bir dönem açılmıştır.
Dondurulmuş embriyo transferi, özellikle tedavi esnasında taze transfere engel birtakım durumlarda oldukça yararlıdır. Örnek olarak, taze embriyo transferi öncesi rahim içi veya hormonal bir sorun olduğunda transfer yapmaksızın embriyolar dondurulabilir. Bu durumda dondurulmuş embriyo transferi çok avantajlıdır. Yine, tedavi esnasında toplanan yumurta sayısı belirli bir eşiği geçtiğinde, taze transfer ile gebelik şansı azalmaktadır. Bu gibi durumlarda dondurulmuş embriyo transferi tercih edilmektedir. Ancak, her zaman herkese dondurulmuş transfer yapmak için henüz erken sayılır.
Oldukça yeni bir teknoloji olan çip tekniğinde, spermler özel birtakım ortamlara bırakılarak yüzmeleri sağlanır ve oradan elde edilen seçilmiş spermler işlem için kullanılır. Buradaki ana prensip, bu ortamlardan geçebilen spermlerin daha dayanıklı ve sağlıklı spermler olacağı varsayımına dayanmaktadır. Ancak, günümüzde rutin olarak kullanmak için henüz erkendir.